Wings en Wieken ... Nieuws en Info

[CY2020]

Komend weekend 8 en 9 mei Nationale Molendag.
https://www.molens.nl/nationalemolendag-2021/


Carlo

[pieter]

Akkermolen in Zundert wacht grote reparatie vanwege verrotte hoofddraagbalk


Foto: Addo Sprangers

Door: Addo Sprangers,

ZUNDERT - De hoofddraagbalk van de Akkermolen in Zundert is aangetast door bruinrot. De kosten voor de benodigde reparatie van de balk gaan naar verwachting enkele tienduizenden euro’s bedragen.

Dat meldt Jac Brosens, een van de drie vrijwillige molenaars van De Akkermolen. “Onlangs hebben we jammer genoeg geconstateerd dat de hoofddraagbalk door bruinrot is aangetast. Zorgwekkend, want deze zogeheten steenbalk draagt de hele molen. We zijn nog in afwachting van een offerte, maar de verwachting is dat reparatie tienduizenden euro’s gaat kosten. Daar zal de Gemeente Zundert dus een aardig potje geld voor moeten gaan vinden. Vervolgens is het afwachten wanneer de molenmaker tijd heeft voor deze reparatie.”

De kast is inmiddels gestabiliseerd door een frame van houten balken.

Foto, Pieter.

Examens

De geconstateerde schade maakt dat de Akkermolen momenteel, in tegenstelling tot voorheen, niet langer draai- en maalvaardig is. Het is nog onduidelijk of de molen tijdens Open Monumentendag, in het weekeinde van 12 en 13 september, voor bezoekers kan worden opengesteld. De examens van vereniging De Hollandsche Molen voor molenaars in opleiding kunnen in de huidige omstandigheden in ieder geval niet doorgaan. “Die stonden gepland voor oktober, nadat de examens in mei vanwege het coronavirus al waren doorgeschoven”, aldus Jac Brosens.”Waarschijnlijk moet hiervoor nu worden uitgeweken naar de Heimolen in Rucphen.”

Restauratie

De bijna 400 jaar oude molen is eigendom van de Gemeente Zundert, exploitatie en beheer zijn in handen van de Stichting Akkermolen. “Tot 1953 is de molen functioneel geweest, totdat de as brak”, vertelt Jac Brosens. “Dat leidde het begin van het verval van de molen in. Uiteindelijk heeft de Gemeente Zundert in 1961 de molen voor één gulden overgenomen. De werkzaamheden die vervolgens aan de molen plaatsvonden, hebben het verval stopgezet. Begin jaren ’90 is er nog een grote restauratie geweest die 350.000 gulden kostte.”

Bron, De Bode Zundert & PZ

Groet Pieter.

[pieter]

Nationale Molendag: De Heimolen Rucphen


Ciska aan het wafelijzer.

Dit weekend waren de nationale molendagen, met redelijk wat regen op zaterdag. Gelukkig waren er toch een aantal mensen bereid om door de regen naar de Heimolen te komen.

Maar zondag was het een veel mooiere dag met temperaturen rond de 20 graden en veel zonneschijn.
Zodoende was er de hele dag veel aanloop. Wandelaars, fietsers en ook met de auto wisten mensen de weg naar onze molen te vinden.
Natuurlijk waren de mensen nieuwsgierig naar het restaurant wat de komende tijd gebouwd gaat worden en komend jaar haar deuren gaat openen. Ciska & David zijn de huurders van dit pand en gaan er dan ook vol voor om het tot een leuk plekje in de bossen rond Rucphen te maken. Ze waren tijdens beide dagen ook aanwezig, met hun zonen Jari en Mika, om zichzelf te laten zien en kennis te maken met de molen, de omgeving en bakte pannenkoeken en wafels. Met slagroom, poedersuiker of huisgemaakte aardbeiensaus hapte de mensen deze graag weg. Er werden ook vragen gesteld wat men kan gaan verwachten als het restaurant, Gasterij De Heimolen, volgend jaar open gaat. Daarover vertelde David en Ciska natuurlijk graag dat ze met streekeigen en verse producten mooie gerechten willen gaan maken.

De molenaars Joep, Ronald, Jan (io) en Karin (snuffelstage) hebben de molen beide dagen laten draaien en mensen rondgeleid door dit werktuig uit 1866. De bezoekers waren over het algemeen behoorlijk onder de indruk dat zo'n molen er na zo veel jaren nog zo goed uitziet en nog steeds kan doen waarvoor hij ruim 150 jaar geleden gebouwd is.

We hebben niet geteld, maar er is een schatting gemaakt dat er op beide dagen samen zo'n 60-70 bezoekers zijn geweest en dat we 15-20 bezoekers hebben rondgeleid.

A.s. donderdag, Hemelvaartsdag, zijn de molenaars weer van 10 tot 16 uur aanwezig.

Bron, De Heimolen https://www.facebook.com/deheimolenrucp ... tn__=-UK-R

Groet Pieter.

[pieter]

Coen Heijkoop is jongste molenaar van Brabant


Video https://www.omroepbrabant.nl/nieuws/340 ... met-molens

'Wat mensen met voetbal hebben heb ik met molens'

Een oud ambacht met een jong gezicht. Coen Heijkoop uit Prinsenbeek is met zijn 19 jaar de jongste molenaar van Brabant. Onlangs slaagde hij na maanden van bloed, zweet en granen voor zijn molenaarsdiploma. Hij is apetrots en natuurlijk blij dat hij eindelijk de wieken alleen mag laten draaien.

Coen is vanaf zijn derde jaar helemaal gek van molens. Hij kreeg de figuurlijke klap van de molen tijdens een vakantie met zijn oma in Zeeland. Coen mocht in de molen kijken en hij was op slag verliefd. “Wat veel mensen met voetbal hebben, heb ik met molens. Wanneer ik langer dan twee weken niet de molen in kan, krijg ik ontwenningsverschijnselen”, bekent de jonge molenaar.

"Al mijn vrije tijd steek ik in molens."

Met zijn diploma op zak, is Coen nu officieel toegetreden tot het gilde van vrijwillige molenaars. “De meeste leden doen dit examen vaak pas nadat ze met pensioen zijn. Ze kunnen dan nog een jaartje of tien meedraaien op de molen. Ik ben van plan het wat langer te gaan vol te houden”, lacht Coen.


Molen De Arend in Wouw

De 19-jarige molenaar leerde de meeste kneepjes van het vak op zijn vaste molen in het gehucht Oudemolen in de gemeente Moerdijk, maar hij is nu ook regelmatig te vinden op De Arend in Wouw. “Al mijn vrije tijd steek ik in deze molens. Het is de combinatie van de houtje-touwtjetechniek, het gebouw en het prachtige eindproduct wat mij hierin aanspreekt.”

"Ik heb ook interesse in de bakkerswereld."

Coen geniet met volle teugen van zijn eerste wittebroodsweek op de molen in Wouw. “Ik ben supertrots. Nu mag ik zelfstanding omwentelingen maken. Dat mocht voorheen nooit vanwege de verzekering. Deze molen heeft een vlucht van 26 meter en met draaiende wieken is dat toch mooi.”

Toch is Coen niet van plan om van zijn passie ook zijn werk te maken. “Het is moeilijk om hier je brood mee te verdienen. Ik heb net een opleiding afgerond als procesoperator. Ik heb namelijk ook interesse in de bakkerswereld. Als molenaar kan ik dan wel mijn eigen meel malen. Dit blijft voorlopig de mooiste hobby ter wereld.”

Bron, Omroep Brabant - Door Erik Peters

Groet Pieter.

[pieter]

Na twee jaar is het zo ver: restauratie Cabauwse molen is bijna klaar


De gerestaureerde roeden van de molen zijn neergelegd op de wachtplaats. © Carla Brokking

De restauratie van de Cabauwse molen is bijna klaar. Volgende week krijgt het rijksmonument uit 1773 zijn wieken terug. De restauratie van de molen heeft twee jaar geduurd.

De historische, 34 meter lange Pot-roeden zijn deze week teruggekomen uit de molenwerkplaats in Limburg. Daar zijn ze op authentieke wijze gerestaureerd, terwijl in het voorjaar alle benodigde werkzaamheden aan de molen zelf zijn verricht.

,,De molenaars kunnen niet wachten tot ze de vang kunnen lichten om de wieken te laten draaien’’, zegt Carla Brokking van de stichting Vrienden van de Cabauwse Molen.

Voor het vervoer van de roeden was speciaal transport nodig. Ze moesten met een kraan op het molenpad worden getild om met een mallejan naar de molen gereden te worden. Ze liggen nu over de boezem te wachten om gestoken te worden.

,,Als dat gebeurd is moeten ze opnieuw opgehekt worden’’, aldus Brokking. ,,Al het houtwerk ligt hiervoor genummerd klaar. Het is in de molenwerkplaats al een keer uitgeprobeerd. Daarna moet nog wat rond de molen en het pad gedaan worden, maar de eigenlijke restauratie nadert zijn voltooiing.’’

Kosten: 3 ton

De Cabauwse molen is een van de vier molens in Nederland waar nog originele Pot-roeden aanwezig zijn, afkomstig van de firma Pot uit Elshout. De molen moest eind 2018 stilgezet worden omdat de roeden zo slecht waren dat ze dreigden te breken. Verder was er verzakking van de molen door een slechte staat van de waterlopen. Deze zijn in 2019 en 2020 onder handen genomen. Het bovenhuis is 20 centimeter opgevijzeld en deze maand zijn schilders begonnen de hele molen opnieuw te verven.

De ruim drie ton kostende restauratie is mogelijk gemaakt door de stichting De Utrechtse Molens, het Molenfonds, het Fonds Erfgoedparels van de provincie Utrecht en bijdragen vanuit de bevolking aan de stichting Vrienden van de Cabauwse Molen.

Bron, het AD-Utrecht door Karin Verhoef

Groet Pieter.

[pieter]

Molenaar Jesse in ‘t Veld in zijn gerestaureerde molenkelder in Puttershoek.


Molenaar Jesse in ‘t Veld in zijn gerestaureerde molenkelder in Puttershoek. © Jeffrey Groeneweg / Qphoto

Molenaar Jesse trots op gerestaureerde De Lelie: ‘Erfgoed moet voor iedereen toegankelijk zijn’

De restauratie van molen De Lelie in Puttershoek is op een oor na gevild. Kort voor de opening vertelt molenaar Jesse in ’t Veld honderduit, terwijl hij de laatste hand legt aan het nieuwe gebouwtje achter de molen. „Nog een paar plavuizen en dan is de vloer klaar.”

De vloer ligt in een houten berging onderaan de molen. Die lijkt op de grote graanschuur die vroeger naast De Lelie stond. Het gebouwtje is splinternieuw, maar draagt toch een stukje historie in zich. De dakpannen zijn namelijk afkomstig van de voormalige Posthoorn. Aan de zijkant, langs de molen, is een nieuw toegangspad aangelegd. Het pad is ook geschikt voor rolstoelen. „Erfgoed moet immers voor iedereen toegankelijk zijn’’, vindt In ’t Veld.

BankGiro Loterij

Twee jaar geleden sleepte de molen 75.000 euro in de wacht met de Molenprijs van de BankGiro Loterij. „Dat was een fantastische start, maar lang niet voldoende om alles uit te voeren.” Gelukkig kwamen provincie, gemeente en diverse fondsen met subsidies over de brug. In ’t Veld: „Zodoende kon Restauratie Werkplaats Schiedam, die gespecialiseerd is in molens, meteen aan de slag.” Ook het bedrijfsleven en particulieren droegen een steentje bij.

We hebben eerst tweehon­derd kruiwagens zand eruit gereden en alles waterdicht gemaakt

Jesse in ‘t Veld, molenaar

De restauratie draaide om de machinekamer en de kelder. „We hebben eerst tweehonderd kruiwagens zand eruit gereden en alles waterdicht gemaakt.” Daarna is de ruimte vanbinnen en vanbuiten helemaal opgeknapt. De stoommachine die er ooit stond, dreef op windstille dagen de molen aan. Met een trap kun je nu via de kelder rechtstreeks de molen binnen. „Dat was een echte doorbraak, want die verbinding zat al jaren dichtgemetseld.”


Molenaar Jesse in ’t Veld, Jan Booden, voorzitter van stichting Molens Hoeksche Waard, en wethouder Harry van Waveren omarmen de Molenprijs.

Schaalmodel

In de machinekamer voeren een film, animaties en foto’s de bezoeker terug in de tijd. Maar de blikvanger is een werkend schaalmodel van de molen en de stoommachine. „Eén van onze molenaars, Fred de Rooij van de Oostmolen, heeft dit model gemaakt”, zegt voorzitter Jan Booden van stichting Molens Hoeksche Waard. „Het terugplaatsen van een echte stoommachine is voorlopig onbetaalbaar, maar je kunt nu precies zien hoe het vroeger heeft gewerkt.”

Het verhaal over de onderdui­kers heeft nu ook ook een prominente plaats gekregen

Jesse in 't Veld, Molenaar

Onder de kap van de molen zaten tijdens de Tweede Wereldoorlog onderduikers verborgen, die zo aan tewerkstelling in Duitsland konden ontkomen. „Dit verhaal heeft nu ook ook een prominente plaats gekregen”, zegt In ’t Veld. „Natuurlijk kun je heel veel informatie uit de archieven halen, maar dit soort bijzondere verhalen moeten we blijven vertellen.”

De molen uit 1836 is een van de spaarzame historische gebouwen in Puttershoek die nog overeind staan. In de directe omgeving stonden tot voor kort partycentrum De Posthoorn (1629) en gemaal ’t Hooft van Benthuizen (1870). Op de plek van deze gebouwen worden nu woningen gebouwd.

Zaterdag 4 september is De Lelie vanaf 10 uur de hele dag open voor publiek. Rond de molen staat dan een aantal antieke stoommachines opgesteld.

De Lelie

De laatste molenaar die met de stoommachine heeft gewerkt is Gerrit Korporaal. Zijn opvolger Jan Leeuwenburgh bemaalt de molen tot 1945. In dat jaar stelt hij de molen buiten bedrijf. De molen wordt dan vooral gebruikt voor de opslag van meel en graan en de verkoop van diervoeders. De Provinciale Staten geven geen toestemming voor sloop en de gemeente Puttershoek neemt de molen over. In 1955 volgt de eerste restauratie, in 1987 een tweede. De molen krijgt dan weer een vrijwillige molenaar. Tot de eeuwwisseling houdt Gerard de Vlieger De Lelie in beweging. Na het vertrek van De Vlieger volgen de molenaars elkaar snel op. Sinds 2014 is Jesse in ’t Veld molenaar van De Lelie.



Bron, AD Hoeksche Waard

Groet Pieter.

[pieter]

Groninger Erik heeft een hele bijzondere reden om molen Puttershoek te bezoeken


Stoommachines bij molen De Lelie in Puttershoek tijdens de opening van het gerenoveerde motorhuis. © Jeffrey Groeneweg/Qphoto

Bernice ziet vanuit haar huiskamer in Puttershoek elke dag de wieken draaien. Anderen staan vol bewondering bij de stoommachine op het erf. Zo heeft ieder zijn eigen reden voor een bezoek aan molen De Lelie in Puttershoek. Erik Buiskool is voor de open dag zelfs helemaal uit het Groningse Beerta gekomen.

Zijn bezoek heeft dan ook een speciale reden. „Mijn overgrootvader, Geert Buiskool, heeft de stoommachine gebouwd die hier in 1902 in het motorhuis stond.” Op windstille dagen kon de molen dan toch draaien, was het idee. Dat werd echter geen succes, weet hij. „Het duurde lang voordat de machine op stoom kwam en meestal was het dan weer gaan waaien.” In 1914 werd de machine voorgoed buiten bedrijf gesteld.

„Mijn overgroot­va­der heeft de stoommachi­ne gebouwd die hier in 1902 stond”

Erik Buiskool, achterkleinzoon

Het motorhuis bleef bewaard en is nu helemaal opgeknapt. „Bij een molen horen verhalen. En die verhalen worden hier verteld”, zei wethouder Harry van Waveren vrijdag bij de officiële opening. Van gedeputeerde Willy de Zoete ontving De Lelie het ‘compliment voor een monument’, een onderscheiding van de provincie Zuid-Holland.


Erik Buiskool in de voormalige werkplaats van zijn overgrootvader Geert. © Arco van de Ree

Louvre

Tijdens de restauratie is ook het normale onderhoud gewoon doorgegaan. In de kap van de molen zijn een paar slechte planken rondom de wieken vervangen. Die hadden ook ander hout boven in de molen aangetast. Een deel van het slechte hout is vervangen door een bijzonder stukje eikenhout uit een oude zolderbalk van het Louvre in Parijs. Zo heeft de molen ook een koninklijk tintje gekregen.

Het enige wat nu nog ontbreekt is een echte stoommachine in het motorhuis. Dat zou de kroon op het werk zijn. Voorlopig moeten bezoekers nog genoegen nemen met een stalen silhouet van de oorspronkelijke machine op de muur. „Ik hoop dat het ooit lukt”, zegt molenaar Jesse in ’t Veld. „Dan is De Lelie de enige molen in Nederland die door een stoommachine wordt aangedreven.”

Bron, BNdeStem - Hoeksche Waard

Groet Pieter.

[pieter]

Kinderdijk mist de buitenlandse toeristen elke dag. ‘Het is redelijk dramatisch allemaal’


De molens in Kinderdijk vanuit de lucht. Het molencomplex is normaal een toeristische trekpleister, maar door de coronacrisis is het nu nagenoeg leeg. Beeld ANP, Sem van der Wal

Nederland trekt nog minder internationale toeristen dan vorig jaar, blijkt uit nieuwe cijfers. Dat merkt Kinderdijk, werelderfgoed, ook.

Anton Slotboom 27 september 2021

Normaal gesproken, als beeldend kunstenaar Arianne Moerman uit het raam van haar huis keek, zag ze met name in het hoogseizoen veel toeristen op weg naar de negentien monumentale molens in Kinderdijk trekken.

“Bij de molens liepen dan vaak grote gezelschappen Amerikanen en Chinezen, in Nederland met een cruiseschip, achter een leider met een vlaggetje aan”, zegt Moerman, die een atelier aan huis heeft met uitzicht op het Unesco Werelderfgoed onder de rook van Rotterdam. “Soms stonden de toeristen hier zelfs in de tuin.”

Druk was het hier voor het laatst in 2019, toen de gemoederen hoog opliepen. Met 370.000 betalende bezoekers per jaar was het eigenlijk onbeheersbaar druk geworden. Soms stapten toeristen zelfs ongevraagd bij de bewoners van de molens binnen. Onder bewoners werd het verzet steeds feller.

Maar nu is alles anders. Als het herfstachtig weer is zoals het maandagmiddag was, zijn er maar een paar bezoekers. Van topdrukte is geen sprake meer. “Ik zag er ook vanmiddag weer een paar dapper het weer trotseren, maar meer is het niet.”

Van 370.000 naar 70.000

Het aantal internationale bezoekers aan Nederland daalt, blijkt uit maandag gepresenteerde cijfers van het Nederlandse Bureau voor Toerisme en Congressen (NBTC). Nederland trekt dit jaar naar verwachting 5,4 miljoen internationale bezoekers. Dat is 26 procent minder dan in 2020, en toen waren het er ook al weinig.

De daling komt volgens het bureau door aanhoudende reisrestricties en andere beperkende maatregelen. Voor Kinderdijk heeft minder internationaal toerisme grote gevolgen. Kwamen er in 2019 dus nog 370.000 betalende bezoekers naar Kinderdijk, dit jaar zijn dat er naar verwachting 70.000.

“Een enorm verschil”, zegt Peter-Jan van Steenbergen, directeur van Stichting Werelderfgoed Kinderdijk. “We stevenen af op weer een substantieel verlies.” De nieuwe cijfers vallen tegen, daar draait hij niet omheen.

De stichting die verantwoordelijk is voor het beheer van Kinderdijk draait op 95 procent uit inkomsten van het toerisme. “Daarvan komt een substantieel deel uit het buitenland. Als dat wegvalt heeft het gevolgen. Met steunpakketten van de overheid hebben we het de afgelopen tijd gelukkig redelijk kunnen redden. We hebben weliswaar noodgedwongen bezuinigd, maar niet op het onderhoud van de molens. Met dat onderhoud moet je niet te lang wachten, want dan raken de molens in verval.’’

Amerikanen in quarantaine

Met angst en beven volgde Van Steenbergen de afgelopen tijd de besluiten van de overheid. “Een maand geleden kwam Nederland met het bericht dat Amerikaanse reizigers hier in quarantaine moesten. Maar de riviercruise-schepen die hier aanmeren zitten vol met Amerikanen. In juni waren de riviercruiseschepen net weer begonnen te varen, opeens gingen we van veel boekingen weer naar nul. Dat is sinds kort gelukkig weer veranderd, de berichten zijn weer positiever, maar we hebben door deze maatregel, die drie weken stand heeft gehouden, weer heel veel bezoekers gemist.”

Dergelijke coronamaatregelen veroorzaken veel problemen in zijn sector, zegt de directeur. “Het is redelijk dramatisch allemaal. Men vermoedt dat in 2024 de sector pas weer helemaal hersteld is, dat we dan weer het niveau van 2019 aantikken. Het kan sneller, maar er zit nog heel veel onzekerheid in.”

Ook Van Steenbergen kijkt, net als de hele sector, met enige spanning uit naar wat de herfst brengen gaat aan coronaproblematiek. “De Nederlandse economie gaat best goed, maar plekken als De Zaanse Schans, Giethoorn en Kinderdijk worden extra zwaar getroffen. Juist die plekken trekken publiek van buiten Nederland. We hopen nu op politieke steun om sneller te kunnen herstellen.”

Niet iedereen baalt, overigens. In Kinderdijk was de stilte na jaren topdrukte ook welkom. Er was net nieuw beleid in de maak om het massatoerisme in goede banen te leiden toen corona kwam. Dat beleid krijgt een vervolg als de drukte terug is. Maar is werelderfgoedgebied mooier als het stil is? Bewoonster Moerman aarzelt. “Ja, toch wel. De rust is heerlijk, je geniet meer. Ik gun het iedereen, maar het was hier soms echt té druk.”

Bron, Trouw.nl

Groet Pieter.

[pieter]

Project Gasterij De Heimolen van start, streefdatum opening is het voorjaar van 2022


Officiële aankondiging bij de invaart van de molen.


L vormige keerwand elementen voor reconstructie van de molenberg (belt)


Het uitzetten en plaatsen van bekisting voor de fundatie.


Bovenaanzicht van de fundering, die inclusief betonijzervlechtwerk klaar ligt voor het storten van beton.


Zo doe je dat dus, met een betonpomp is dat een fluitje van een cent.


Borstwering voor de opbouw is gemetseld, de betonnen opstortingen (inclusief ankers) dienen voor het stellen van de eikenhouten spantbenen van de kapconstructie.


Instalatiewerk voor de bedrijfsruimte e.d.


Geïsoleerde vloerplaat ligt klaar voor het storten van beton.


Mede eigenaar en bouwer Peter Jansen assembleert het houtwerk voor prefabricage van diverse onderdelen van het gebouw.


De contouren worden inmiddels al wat zichtbaar

Foto's nr.1 Pieter nr. 2 t/m 10 (mede eigenaar) Ton Jaspers.

Actueel beeldmateriaal (Ton Jaspers) van de nieuwbouw is hier te volgen https://photos.google.com/share/AF1QipP ... ZtMUVfb0ln

Aanvullende info is te vinden op de site van Gasterij De Heimolen https://gasterij-deheimolen.nl/blog-nieuws/

En facebook De Heimolen Rucphen https://www.facebook.com/deheimolenrucp ... tn__=-UK-R

Groet Pieter.

[pieter]

Er gloort weer toekomst voor Zundertse Akkermolen


De Akkermolen in Zundert © Pix4Profs/René Schotanus

ZUNDERT - Al ongeveer een jaar draait de Zundertse Akkermolen niet meer. Maar daar komt verandering in. Door een financiële bijdrage van de Stichting Akkermolen is er geld om een dure restauratie te betalen.

Het was een behoorlijke bittere pil, vertelt Joep Lindner, één van de drie molenaars van de Akkermolen. Vorig jaar werd ontdekt dat een schimmel de steenbalk zwaar had aangetast. ,,Dat is de meeste belangrijke balk van de molen", zegt Lindner. ,,De hele constructie rust er op.”

Maar helaas, de balk was doorkliefd. ,,Waarmee de Akkermolen zijn ruggengraat verloor en tot stilstand kwam.” Superjammer: ,,Elke zaterdag lieten we de molen draaien, demonstreerden hoe rogge werd gemaald. Heel veel mensen beleefden er plezier aan.”

Gestut

De molen werd gestut, met balken ondersteund om zo verdere schade te voorkomen. Intussen werd duidelijk dat herstel een behoorlijk bedrag vergde. In totaal was er 42.330 euro voor nodig. Geld dat de gemeente Zundert, die sinds de jaren zestig eigenaar is van de molen, niet zomaar ergens vandaan kon toveren.

Reden voor de stichting Akkermolen om de eigen spaarpot om te keren en tot op de bodem leeg te schudden. Het leidde tot een bedrag van 15.000 euro. Deze week is dat overhandigd aan de gemeente Zundert als bijdrage aan de restauratie. ,,De rest van de herstelkosten betaalt de gemeente.”

Oude eik

De restauratie kan dus beginnen. Ware het niet: ,,Dat het nog niet zo makkelijk is om aan een steenbalk te komen.” Dat is namelijk een balk van kernhout van een eik. ,,Om afdoende lengte en dikte te hebben, moet die eik al snel een jaar of tweehonderd oud zijn.” Bovendien is de kwaliteit pas top als die eik vervolgens nog eens tweehonderd jaar de tijd heeft gehad om volledig te drogen.

Nou wordt aan dat laatste niet al te zwaar getild anno 2021. ,,Neemt niet weg dat het eikenhout voor de balk niet ruim voorradig is", weet Lindner. De molenmaker moet er naar op zoek in de uiterste uithoeken van Europa. ,,Dat kan nog wel even duren.”

Maar het is de moeite waard. De Zundertse molen is bijzonder. Hij is oud, stond er al in 1626, maar waarschijnlijk nog eerder, en is op dit moment nog de enige open standerdmolen in West-Brabant. Een molen: ,,Met een bijzonder geschiedenis die bovendien van alles meemaakte. Ga maar na: hij stond er al in de tachtigjarige oorlog en hij staat er nog.”

Bron, BNdeSTEM

Groet Pieter.

[Chrit]

Wij gaan hier in Kaulille een buiten bakoven bouwen.
Met het graan van de Sevensmolen van Kaulille kunnen we er mee gaan bakken.

Kaulillenaars willen traditionele bakoven bouwen aan Sevensmolen: “Letterlijk en figuurlijk een warme plek creëren voor de buurt”
PELT / BOCHOLTIn Bocholt wil een groep vrijwilligers opnieuw leren bakken zoals hun grootouders dat deden: in een traditionele bakoven. Met de speciaal opgerichte vzw ‘Ovenbuur’ gaan ze aan de slag om zo’n bakoven te bouwen aan de Sevensmolen in Kaulille. De crowdfundingcampagne loopt af op dinsdag 16 november, maar er ontbreekt nog 3.000 euro van het doelbedrag van 15.000 euro.

Het bedrag voor de bouw is bij elkaar dus de planning voor de bouw kan beginnen

[pieter]

Coops molen van ruïne tot juweel: ‘Van de wieken is vroeger een kippenhok gemaakt’


Carel Coops heeft een boek geschreven over de Coops molen in Zelhem. © Jan Ruland van den Brink

ZELHEM - In volle glorie staat de Coops molen aan de rand van Zelhem weer te pronken in het landschap. Voor Carel Coops uit Velsen-Zuid was de restauratie van de molen de afgelopen jaren de aanleiding om de historie van de molen én die van zijn familie uit te zoeken.

Dat resulteert in het boek Koren op de Coopsmolen, dat binnenkort het licht ziet.

Met de ondertitel Hoe een ruïne een juweel werd geeft hij aan dat er wel enig werk verricht moest worden voordat er van een toekomst voor de molen weer sprake kon zijn.

,We waren hier op vakantie toen we de bouwvallige molen met onze familienaam op de hoek van de Hummeloseweg en de Rondweg zagen staan. We vonden het prachtig toen we hoorden dat er een plan voor restauratie was”, zegt Carel Coops (76).

Wortels in de Achterhoek

Met zijn vrouw verblijft hij regelmatig in de Achterhoek omdat de wortels van de voormalige zeeman aan deze kant van het land liggen. Hij is geboren in Doetinchem en groeide op in Zutphen. Na de zeevaartschool was hij tien jaar stuurman en later werkte hij bij sleep- en bergingsbedrijf Wijsmüller. ,,We voelen ons nog altijd verweven met de Achterhoek.”

In het boek is een stamboom van de familie Coops opgenomen. Als hij daarin teruggaat naar 1818, het jaar waarin de molen is gebouwd, ziet hij dat zijn voorvader een broer is van de in 1762 geboren Derk Coops. Die had onenigheid gekregen over de huur van de molen even verderop in het dorp en besloot zelf een korenmolen te bouwen.

Dat was een opvallend model, met het onderste stuk cilindrisch opgemetseld en een bovendeel dat conisch toeliep. Het is een grondzeiler, een type molen waarbij de molenaar de zeilen op de begane grond kan bijstellen.


De Coops molen in Zelhem in volle glorie.. © Jan Ruland van den Brink

Kippenhok van de wieken

In 1939 verloor de molen zijn wieken. ,,Dat kwam doordat er nat graan was gemalen”, vertelt Coops. ,,Daardoor liep de molen vast. Het schijnt dat het binnenwerk daar niet tegen kan. Daarna is met nooit meer met de molen gemalen. Van de wieken is toen een kippenhok gemaakt.”

In het gebouw naast de molen was al een maalderij, waar in tijden van windstilte met een dieselmotor werd gemalen. Op die plek ging dat door tot Derk Jan Coops er in 1980 mee stopte. ,,Hij was de laatste molenaar van Coops”, zegt de auteur. ,,Ik heb dat gevraagd aan Jan Coops, die in Halle tegenover het gelijknamige mengvoederbedrijf woont. Hij was de laatste, er is nu geen Coops meer in die in het molenaarsvak zit.”


Carel Coops aan de kruilier © Jan Ruland van den Brink

Restauratie molen levert Monumentenprijs op

Hij is lovend over de restauratie die de huidige eigenaar Hélène Pellegrini in 2020 de Monumentenprijs van de gemeente Bronckhorst opleverde.

In het boek staan niet alleen feiten en jaartallen, licht Coops toe. ,,Dat zou saai worden. Ik heb ook een aantal anekdotes en verhalen die in de familie zijn overgeleverd opgenomen.”

Een daarvan gaat over een voorvader van Coops die bij de marine een hoge functie had en door koning Willem III naar Japan was gezonden om de betrekkingen tussen beide landen op te vijzelen. ,,Dat was een echte rouwdouwer. Misschien heb ik van hem mijn passie voor het varen meegekregen.”

Het 120 pagina’s tellende boek Koren op de Coopsmolen. Hoe een ruïne een juweel werd kost 22,95 euro en is onder meer verkrijgbaar bij het Toeristisch Informatiepunt in Zelhem en Museum Smedekinck. Per mail bestellen kan via caak77@gmail.com.

Bron, De Geldelander.nl

Groet Pieter.

[pieter]

Ton en Peter zijn al goed op weg om hier het nieuwe restaurant Gasterij De Heimolen te bouwen


Ton Jaspers is trots op de bouw van het restaurant achter de Heimolen. © Pix4Profs/Tonny Presser

RUCPHEN - Wie in het buitengebied van Rucphen voorbij de Heimolen rijdt, ziet meteen dat eigenaren Ton Jaspers en Peter Jansen niet stil gezeten hebben. Achter de beltmolen maken de Willebrordse vrienden vaart met de bouw van het nieuwe restaurant.

In de aanloop naar de uitbreiding is uitvoerig gesproken met monumentencommissie, molenstichting en welstand. Om de biotoop van de molen niet aan te tasten moest het dak van de Vlaamse schuur, waar het restaurant in komt, nog 30 centimeter omlaag.
Dit voorjaar kon het tweetal eindelijk gas geven op de verwezenlijking van hun droom, namelijk van de Heimolen weer een toeristisch pareltje maken. Drie jaar eerder namen ze de molen voor een symbolisch bedrag over van de gemeente.

Maalvaardig

De uit 1866 daterende korenmolen is nog steeds maalvaardig, twee vrijwillige molenaars zetten de molen iedere donderdag in beweging. Jaspers en Jansen wilden de naam van hun BV ‘Klap van de Molen’ waarmaken. In de vrieskou kan Ton Jaspers er lyrisch van worden: ,,We zijn verliefd geworden op deze stek met een molengeschiedenis die teruggaat tot de tijd van Thorbecke en ook de bouw van het Rucphense gemeentehuis, waar mijn galerie in zit. Wat zo’n molen al niet doorgemaakt heeft, mooi om daar een steentje aan bij te dragen.’’

Nog dit jaar hopen we het restaurant op te leveren, dan kunnen zij aan de slag met de inrichting ervan

Ton Jaspers, Samen met Peter Jansen eigenaar van BV Klap van de Molen, Jaspers is galeriehouder en Jansen hovenier. Allebei hebben ze een uitgebreid netwerk in het wereldje van aannemers, groen, kunst- en cultuur. Dat alles tezamen maakt dat eerste de molen zelf al gerestaureerd is en dat sinds mei gewerkt wordt aan de bouw van ‘Gasterij De Heimolen’. Exploitanten hebben de moleneigenaren al gevonden: David en Ciska van Tricht-Vriesema uit Lepelstraat gaan het restaurant runnen.

Oude molenstenen

Jaspers: ,,Nog dit jaar hopen we het restaurant op te leveren, dan kunnen zij aan de slag met de inrichting ervan. Daar komen hopelijk nog wat elementen van de molen in terug. Peter heeft alvast wat oude molenstenen aan de belt gelost, die zijn vast ergens te verwerken.’’

De molenbelt is deels afgegraven, maar keert straks weer terug. Jaspers verklapt dat een stukje restaurant daarmee ondergronds komt. ,,Een glazen corridor verbindt eethuis met molen. Daar kunnen gasten zien hoe het meel gemalen wordt, hetzelfde meel waarmee de koks hier hun pizza, pannenkoeken of andere gerechten bereiden.’’

Om het helemaal compleet te maken hoopt Jaspers dat op het weiland tegenover de Heimolen ooit graan verbouwd wordt. ,,Zit je buiten op het terras naar dat wuivend graan te kijken, terwijl die korrel in de molen wordt verwerkt tot meel en zo eindigt op je bord.’’



Bron, BNdeSTEM regio Roosendaal

Groet Pieter.

[pieter]

Uitwijkse en Zandwijkse molen in rouwstand na overlijden molenaar


De Zandwijkse molen (voorgrond) en de Uitwijkse molen staan in rouwstand. © Cor de Kock

De Uitwijkse molen staat sinds enkele dagen stil, met de meest lage wiek rechts van het midden. De Zandwijkse molen staat in dezelfde stand én vertelt daarmee een triest verhaal. De molens zijn in rouw, want molenaar Erick van den Hoek is begin december overleden.

In een tijd dat er nog geen telefoons waren, bedachten molenaars een manier om met de wieken van hun molens te communiceren. De rouw- en de vreugdestand zijn het meest bekend.
Ook de korte ruststand (een plusje) en de lange ruststand (een kruis) worden nog gebruikt. Die laatste stand duidt aan dat de molen langere tijd niet draait.

Tweede Wereldoorlog

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden de molens ook door het verzet gebruikt om boodschappen door te geven. Dat leidde ertoe dat de Duitsers molens opbliezen. Op 21 april 1945 werd zowel in Woudrichem als in Werkendam een korenmolen vernield.

Bron, BNdeSTEM regio Rivierenland

Groet Pieter.

[pieter]

Houtzaagmolen De Otter wiekt al vier eeuwen. ‘We halen één meter boomstam per uur’

Reportage Erfgoed - Beeld Patrick Post

Molenaar Roel Gremmer (links) en Maureen Brand Flu (midden) van De Otter, de oudste houtzaagmolen die nog functioneert in Nederland.

Na een lange strijd kon de oudste houtzaagmolen ter wereld De Otter behouden blijven. Maar de restauratie van het monumentale terrein gaat nog even duren.

Sybilla Claus 26 mei 2020,

De zaagvloer van molen De Otter is een ideale plek om bij het maken van een selfie je nek te breken. Het beweegt onrustig mee met de kracht die de zwiepende wieken uitoefenen op het molenlijf. Hier op vier meter hoogte is geen veiligheidshekje te zien, de ladders zijn steil. Het gaat duidelijk een tijd duren voordat het publiek deze houtzaagmolen mag betreden. Molenaar Roel Gremmer (54) is gewend aan het gewiebel. Hij vijlt een lang zaagblad en stelt met een zettang de tandjes bij.

De Otter uit 1631 is in meerdere opzichten uniek. Het is de oudste windhoutzaagmolen die nog functioneert in Nederland. In de wereld, zegt de trotse directeur Guido Mensink (40) van houthandel G.T. van der Bijl. Bovendien is de plek aan de Amsterdamse Kostverlorenvaart van historisch belang. Hier ontstond het industriële centrum van de stad. De rij van zo’n 35 houtzagerijen werd de motor voor huizenbouw en scheepvaart, die de Gouden Eeuw inluidde en waardoor de Republiek der Verenigde Nederlanden de wereld kon overheersen. De molens hadden dierennamen (Valk, Eenhoorn, Luipaard, Paard) of bijbelse namen als ‘De Zaaier’, ‘Koning Salomo’ en ‘De Vrouw Maria’.


Houtzaagmolen De Otter. Beeld Patrick Post

De Otter is ook uniek omdat er na een grote restauratie in de jaren negentig hard om is gestreden door buurtbewoners, gemeente, vrijwillige molenaars en de voormalige eigenaar. Die wilde de molen verhuizen naar Uitgeest omdat nieuwbouw de windvang zou wegnemen. Uit protest liet hij de De Otter stilstaan en verrotten. Uiteindelijk besliste de rechter dat het monument voor de stad behouden bleef en vorig jaar kocht de firma Van der Bijl het molenterrein. “De molen heeft overleefd omdat er altijd een houthandel op het terrein was”, zegt Mensink. Al in 1816 vestigde Van der Bijl zich hier. “Na twee eeuwen zijn wij weer helemaal terug.”

‘Wij besloten de molen te kraken’

Gremmer raakte in 2014 betrokken door een oproep in de Facebook-groep van molenaars. Een collega vroeg zich af waarom De Otter nooit meer draaide. “Wij besloten de molen te kraken. Eerst moesten we leren hoe een zeldzame paltrokmolen – met overdekte werkruimtes die meedraaien als de molen anders naar de wind wordt gekruid – werkt. Maar op de ene afgesproken kraakdag waaide het te hard, en op de volgende was het windstil.”


Molenpanorama van J. Rieke (1851-1899) uit 1880. De negende molen van links is De Otter. Beeld Stadsarchief Amsterdam/Rieke, J.M.A

Een informatiedag van de gemeente bracht daarna alle partijen bijeen. Op Koningsdag in 2017 kon voor het eerst de vlag in top. “Met een flinke dot reuzel op de as liep De Otter na tien jaar stilstand ontzettend makkelijk. Ik was blij als een enorme kleuter”, vertelt Gremmer, die sindsdien elke dinsdag als vrijwillige molenaar aantreedt. De flats in de buurt beperken het aantal draaiuren maar bij goede wind lukt zelfs het zagen nog: “We halen een meter boomstam per uur, afhankelijk van het hout, het aantal zaagbladen en de windkracht.”

De Zaanstreek als eerste industriegebied dankzij de krukas

Dankzij de toepassing van de krukas in molens kon Nederland een grote voorsprong nemen op economische concurrenten Engeland en Spanje. De Zaanstreek werd eind zestiende eeuw het eerste industriegebied met zevenhonderd molens. Niet lang daarna volgde Amsterdam. De locatie was in 1630 vergund aan een houtzaagmolencompagnie en gekozen om zijn ligging aan de vaart, westelijk van de stad voor optimale wind. De Kostverlorenvaart moest de nieuwe polders afwateren naar het IJ. Rond 1650 had stonden hier vijftig houtzaagmolens, paltrokken en achtkantige bovenkruiers. Rembrandt kwam ze tekenen. Als belasting moesten de molenaars windgeld aan de gemeente betalen.

Een molen kan emoties uitdrukken, zoals vreugde en verdriet. Zo stonden na het overlijden van de geliefde burgemeester Eberhard van der Laan de wieken in de rouwstand, met de Amsterdamse vlag op halfstok. “De Otter is voor de geschiedenis van Amsterdam van onschatbare waarde geweest. Het is belangrijk dat de molen weer onderdeel van de stad wordt”, verklaart Gremmer. Met de Pride Amsterdam in aantocht heeft directeur Mensink vast een regenboogvlag besteld. In april hing een wit T-shirt met roze hart in een wiek, voor de zorgverleners.

Twee vrouwelijke molenaars

Een ander teken van de vernieuwde Otter is dat er ook twee vrouwelijke molenaars zijn. Maureen Brand Flu (38) is in opleiding: “Ik hou van alle seizoenen buiten zijn, ik ben geen stilzitter. En de techniek is leerzaam”, zegt ze, terwijl ze de molen met een touw stilzet en daarna in een wiek klimt om een zeil vast te binden.


De Otter. Beeld Patrick Post

Samen met Triodos Bank gaat Mensink het terrein verduurzamen en ontwikkelen. De molen moet permanent draaien, er komt een museum en horeca. De knechtenwoning is al hersteld, maar de droogloodsen zien eruit alsof ze willen instorten. “We gaan de dakpannen er afhalen en schoonmaken. Het hout is gedocumenteerd. Het herstel gebeurt deels hier en deels op de Zaanse Schans. Maar het kan pas worden teruggebouwd nadat de gemeente een nieuwe kadewand verankerd heeft in de grond”, zegt Mensink.

Hij weet inmiddels dat het proces om tot een door buurt en gemeente gedragen plan te komen, langer duurt dan de verbouwing zelf. Wanneer kunnen de bezoekers hier eindelijk appeltaart eten? “Ik hoop eind 2021.” En hoe financiert de firma Van der Bijl dit? “Ik ben verslingerd aan dit terrein dat je driehonderd jaar terug in de tijd slingert. Later moet er een financiële balans komen. Dit weekend klapte de riolering. De stront spoot eruit. Dus nu moet ik weer toiletwagens inhuren.”

Bron, https://www.trouw.nl/binnenland/houtzaa ... ~bea96575/

Groet Pieter.